/s0001_0001.djvu
CZYTE,Lł"! I
" \
czasopl<;rll
I Zbiorów Reglon;}in
ch
Wop-Chełm
A2
/CM
ROK XVIII
'}q O
Gn
STYCZEŃ 1931"
POLS
MACIERZ
SZKOLNA
ORGAN POLSKIEJ MACIERZY SZKOLNEJ
POŚWIĘCONY SPRAWOM TOWARZYSTWA
fi
,
o ratunek dla szkół kresowych.
Po wsiach, kolonjach i osadach w woJewództwach wschodnich
istnieją oprócz szkół państwowych, szkoły prywatne Polskiej Macie-
rzy Szkolnej. Niema jeszcze tych szkół tyle, ile ich potrzeba. Mamy
setki rejon6w bezszkolnych, jest wiele miejscowości, w których liczba
dzieci sięgająca nieraz setki nie ma szkoły. Niestety, Macierz Szkolna
w ciężkim kryzysie gospodarczym nie tylko nowych szkół zakładać
nie może, lecz założonym już. i istniejącym szkołom grozi likwidacja.
Do tego nie możemy dopuścić!
Polska Macierz Szkolna obejmuje swoją działalnością oprócz
województw centralnych wojew6dztwa: wołyńskie, poleskie, nowo-
gródzkie i wileńskie. W tych wojew6dztwach, oraz w części woje-
wództwa białostockiego, istnieją zadania l1arodowe i państwowe, które
mogą i muszą być wykonane przez Polską Macierz Szkolną. Na tych
obszarach nietylko wzmocnić trzeba obecny dorobek kulturalny, lecz
trzeba zasięg wpływów rozszerzyć i pogłębić i dlatego działalność
Polskiej Macierzy Szkolnej na obszarze Kresów nie może ulegać
osłabieniu w żadnej formie działania, lecz przeciwnie musi się
wzm6c, pozyskując dla akcji jak najwięcej ofiarnych i przy gotowa
nych ludzi i jak najpoważniejsze środki materjalne.
'\
"
"
/s0002_0001.djvu
t
2
Koła Polskiej Macierzy Szkolnej na obszarze Kresów skupiły
grona ludzi, którzy rzetelnie i głęboko odczuwają wartość i potrzebę
pracy Macierzy. Nie można jednak na tych obszarach liczyć na
zwiększenie wpływów finansowych. Godna podziwu ofiarność pol-
skiego społeczeństwa kresowego w niewielkim zaledwie stopniu
zaspakajać może naj niezbędniejsze potrzeby szkolne, oświatowe
i kulturalne i to głównie w miastach i miasteczkach.
Mamy jednak palące potrzeby wsi kresowej, w szczególności
licznych osad kolonistów i osadników, które nie mogą być obojętne
polskiemu społeczeństwu. Bez kościoła i szkoły, pod potęgującym
się wpływem niepolskiej mowy i kultury, wzrasta dziatwa polskiego
pochodzenia, w warunkach grożących jej wynarodowieniem. Jeżeli
dziś w Polsce rozlega się wołanie, że żadne dziecko polskie poza
granicami Rzeczypospolitej nie może być pozbawione polskiej opieki
kulturalnej i na fundusz szkolny zagranicą zbierane są składki, to
tem głośniej wołać należy o pomoc i ratunek dla kresowych dzieci,
w granicach Rzeczypospolitej Polskiej. .
Trzeba spojrzeć w przyszłość: ,Polska nad Wisłą i Bugiem
aw-
sze będzie Polską; jej poziom kulturalny podnosić będą następne
pokolenia. Pokolenie dzisiejsze pojąć musi, że jego zadaniem jest
utrwalenie polskości Kresów; przekazywanie tego zadania następnym
pokoleniom byłoby wyrazem karygodnej krótkowzroczności.
Polska Macierz Szkolna zwraca się do Polaków i Organizacyj
polskich w województwach cent
alnych z wołaniem: Na pomoc
Kresom!
Zarząd Główny Polskiej Macierzy Szkolnej prosi światłych
i ofiarnych Polaków o ofiary i zapisy na cele szkół kresowych i za-
prasza do zakładania opiekuńczych Kół Polskiej Macierzy Szkolnej,
które biorąc w opiekę poszczególne szkoły kresowe, przypominałyby
owe wojenne chrzestne matki, wspierające wziętych w opiekę chrzest-
nych synów - żołnierzy, pozostających na dalekim froncie...
Już za 60 zł. w gotówce miesięcznie można zapewnić szkole
kresowej kwalifi
owaną siłę nauczycielską; resztę wynagrodzenia zbiera
Macierz Szkolna od rodziców w naturaljach (zboże, tłuszcze i t .d.).
Polacy! Spełnijcie wobec Kresów obowiązek narodowy, z ktÓ-
rego trzeba będzie złożyć rachunek przed własnem sumieniem
3
l
i naszemi dziećmi. Nie dajcie upaść szkołom kresowym Macierzy
Szkolnej. Okażcie czynną pomoc w utrzymaniu istniejących i zapa-
łaniu nowych świateł polskiej kultury.
(Potrzebnych wyjaśnień i informac-yj udziela Biuro Zarządu
Głównego Polskiej Macięrzy Szkolnej, Warszawa, Krakowskie-Przed-
mieście 7).
Zarząd Główny
Polskiej Macierzy SzkoLnej.
Tadeusz Krzyżanowski (Łuck).
CEL PRACY KULTURALNO-OŚWIATOWEJ
NA KRESACH WSCHODNICH
"'\
Chcąc mówić o zagadnieniach kulturalno-oświatowych na
Kresach Wschodnich, trzeba wpierw uświadomić sobie co jest
celem pracy polskiej na Kresach, jakie są tam nasze zadania,
pocośmy tam przyszli i co uczynić zamierzamy.
Jasne wytknięcie sobie celu powyższego jest koniecznem.
jeżeli nie chcemy zgubić się w' nuzych rozważaniach i dalszej
pracy.
W każdym przedsięwzięciu cel powinien przyświecać pracy,
a tembardziej chodzić nam musi o to, by cel ten stał jasno przed
oczami naszego społeczeństwa w zagadnieniach kresowych, które
czujnej opieki potrzebują.
Po co przyszliśmy na nasze Kresy Wschodnie przed wielca-
mi i po co Rzeczpospolita w wojnie 1920 roku przy odzyskaniu
niepodległości wytężyła wszystkie swe siły, by Kresy odzyskać
i granice Polski nad Horyniem, za Pińskiem, po pod Mińsk aż
do Dźwiny przeprowadzić?
Nie będę tu poruszał celów strategicznych, lepszej i łatwiej-
szej obrony Pań 'twa, gdy ma się granicę odsuniętą dalej od cen-
trum, przed7,:ieloną błotami Piń.kiemi i t. p. Stwierdzę tylIco, że
Kresy były zawsze przesiąknięte kulturą polską, że Kresy od_
szeregów stuleci do rozbiorów stanowiły nierozłączną część Pań-
.stwa Polskiego, gdzie dzięki słabemu zaludnieniu i dużym obsza-
/s0003_0001.djvu
4
rom ludność centralnych prowincyj emigrowała i tworzyła liczne
polskie osadnictwo kresowe.
Ta emigracja z okolic przeludnionych i rozszerzanie kultury
polskiej, to był i jest objaw najnormalniejszy oj najzdrowszy
w społeczeństwie, - objaw, który stale się spotyka w życiu
każdego narodu w epoce jego największego rozkwitu, największej
prężności siły i mocy kultury. I tak, jak przed wiekami Polska
potrzebowała terenów mniej zaludnionych dla nadmiaru swej
ludności, tak też i dziś jej potrzebuje, tylko w większym jeszcze
stopniu. T ereny te zwane Kresami W schodniemi składające się
dziś z czterech województw: Wileńskiego, Nowogródzkiego. Po-
leskiego i Wołyńskiego, od wieków były terenem osadnictwa
Polskiego, i pracy polskiej. Dzięki pracy tej i wielowiekowemu
osadnictwu ludność polska stała się ludnością autochtoniczną
i dlatego Polska ma obowiązek i interes narodowy utrzymania
tych kresów w swoim ręku. Dlatego po odzyskaniu niepodległości
armja nasza tak uparcie walczyła o te Kresy i je odzyskała. Cel
pracy polskiej był i pozostał w odniesieniu do Kresów nie zmie-
niony. Na Kresach musimy w dalszym ciągu utrwalać kulturę
polską, musimy przez promieniowanie tej kultury coraz więcej
zabliźniać te rany, jakie wpływom i rozwojowi kultury naszej
zadała tam okupacja rosyjska, i musimy w dalszym ciągu mieć
na uwadze, że tylko Kresy Wschodnie. mogą być tym terenem
w granicach Państwa Polskiego, gdzie skierowany być może
nadmiar naszej ludności z innych dzielnic kraju. Wyraźnie trzeba
to sobie uświadomić, że w interesie każdego narodu jest posiada-
nie terytorjów odpowiednich dla emigracji nadmiaru ludności da-
nego kraju. U nas jedynym takim terenem są i pozostaną na
długie lata Kresy Wschodnie.
Zapoznawanie tych potrzeb i odwiecznych dróg rozwojowych
narodu szkodę tylko przynosi i przytem obniża energję i prężność
społeczeństwa kresowego. Społeczeństwo kresowe, dziś jeszcze
zmęczone wojną i cięźkiemi warunkami gospodarczemi, w ogólnej
jednak swej masie rozumie doskonale swoje cele i zadania na
Wschodzie, a te warstwy, które nie są w stanie wyraźnie sformu-
łować cele swego bytowania nad Bugiem i nad Niemnem, posia;--
5
.dają jednak instynktownie wyczucie swej roli i swych zadań.
(:zego dały dowód w dziejach niejednokrotnie. Ale też społe-
.czeństwo to potrzebuje w pierwszym rzędzie zrozumienie tego
swojego zadania przez centrum Kraju. Skierowanie wysiłków
8połe
zeństwa całego w kierunku wzmocnienia i realizacji te-
go dziejowego naszego zadania - rozszerzanie wpływów kul-
tury polskiej na Kresach, wzmacnianie jej materjalnie i mo-
r
lnie, zasilenie społeczeństwa kresowego dopływem świeżych
sił z centrum Rzeczypospolitej. przeniknięcie życia kresowego
nowemi cennemi zabytkami kultury i dorobku naszego intelektu-
alnego i materjalnego z zachodnich, centralnych i południowych
dzielnic Polski, zespolenie Kresów w jeden jednakowo czujący
i myślący organizm z resztą Polski, - to musi być celem pracy
całego społeczeństwa polsfiego w stosunku do Kresów.
OPIEKUNCZE KOŁA P.M.S.
l
Dnia 12 listopada 1933 roku odbył się w Zarządzie Głównym
Polskiej Macierzy Szkolnej zjazd delegatów Kół Opiekuńczych.
Zebranie zagaił Prezes Polskiej Macierzy Szkolnej, p. Wła-
dysław Sołtan, oddając głos p. Tadeuszowi Krzyżanowskiemu,
Prezesowi Wołyńskiego Zarządu Wojewódzkiego Polskiej Macie
rzy Szkolnej.
p . Tadeusz Krzyżanowski w dłuższem przemówieniu przed-
stawił potrzebę zakładania szkół powszechnych na Wołyniu. Po
ostatnim pleb1scycie ludność za wyjątkiem powiatu Kostopolskiego
nie żądała szkół ukraińskich. zwyciężyła bardziej pożądana od
szkół ukraińskich forma szkół utrakwistycznych. Macierz wobec
tego zajmuje się punktami, w których mamy 20 - 25 - 30 dzieci
w wieku szkolnym i dla nich otwiera szkoły powszechne prze-
ważnie w osadach, osadzając tam nauczycieli z pensją 75 zł. mie-
sięcznie. Pomimo bardzo prymitywnych potrzeb tych szkół i małych
opłat nauczycielskich Macierz nie jest w .tanie prowadzić tej
akcji bez pomocy z centrum Polski. Ludność Wołynia składa się
z ziemiaństwa skazanego na zagładę, zrutenizowanych kolonistów
/s0004_0001.djvu
6
7
dzierżawców z lat osiemdziesiątych, walczących o przetrwanie
i rodzin osadników, którym grozi wynarodowienie. Czynniki te
składają się na społeczeństwo, którego sprawy wymagają stałej
opieki. O tę opiekę w zakresie szkolnictwa zwraca się Wołyński
Zarząd Wojewódzki Polskiej Macierzy Szkolnej do Kół w cen-
trum Polski.
Dyr. Józef Stemler scharakteryzował zadania Macierzy w dzie-
dzinie szkolnictwa powszechnego na terenie Polesia, Nowogród
czyzny i Wileńszczyzny.
Na Polesiu Mę.cierz ma 20 szkół i 40 punktów przygotowa-
nych do założenia szkół, 4 szkoły mamy w Nowogrodzkiem i 16
na Wileńszczyźnie i liczne podania rodziców, którzy wnoszlł
błagalne petycje do Zarządu Głównego o założenie szkół. Na
utrzymanie szkoły trzeba 75 zł. miesięcznie w gotówce. Zarząd
Główny nie wątpi, że Koła w centrum Polski zdobędą się na 75
członków z opłatą I zł. miesięcznie; takie ośrodki jak Lipno.
Mława i inne, które potrafiły zdobyć tysiące na utrzymanie szkol-
nictwa średniego i zawodowego na miejscu, winny przyjąć na
siebie obowiązek opieki nad szkołami na Kresach. Kołom Macie
rzy w Centrum przyświeca teraz wielka idea czuwania nad pol-
skością kreąQw. Kryzys może zmniejszyć rozrost kulturalny społe-
czeństwa, lecz Polska będzie zawsze w województwach central-
nych, natomiast na wschodzie i na północy grozi wynarodowienie,
utopienie w ciemnościach analfabetyzmu tyle lat bronionej pol-
skości ludności stałej i dzieci osadników.
Pan Zygmunt Doroański z Nieświeża omówił stan ludności
polskiej i szkolnictwa w Nowogródzkiem i Wileńszczyźnie.
Pan Prezes Wł. Sołtan przypomniał zebranym instytucję
matek chrzestnych, która opiekowała się w cza.sie wojny żołnie
rzami, była tym łącznikiem serdecznym między frontem, a ludno-
ścią cywilną i spełniła doniosłą rolę utrzymania jednolitego frontu
moralnego, wobec wroga. Podobna rola przypada dziś Kołom cen-
tralnym w stosunku do Kół kresowych. Szkoła powszechna na
rubieżach państwa uchroni nietylko dzieci od wynarodowienia ale
i dorosłych. Dziecko takiej szkoły będzie w swej chacie emisarju-
szem polskości. Wagę tej akcji ocemaJą też czynniki PDństwowe,
Zarząd Główny w tej pracy spotyka pełną aprobatę władz.
Pan Władysław Pałucki z lyrardowa omówił stosunki kre-
sowe, z któremi się zetknął w czasie swej służby w Podchorą-
żówce włodzimierskiej i przedstawił zebranym wyniki pracy
oświatowej prowadzonej przez ten rocznik, do którego należał.
Radził nawiązać kontakt z rocznikami tej szkoły i ze szkołą samą
dla uzgodnienia działalności.
Pan Stefan Kaczyński, delegat Akademickiego Koła Polskiej
Macierzy Szkolnej zawiadomił, iż Koło poza stałą opieką nad
szkołą w Młynku na Polesiu, rozpoczęło zbiórkę książek dla
Kresów.
Pan Prezes T. Krzyżanowski w drugiem przemówieniu przed-
stawił niesłychanie trudne warunki, w których pracuje nauczyciel-
stwo na Kresach. Niski poziom kulturalny otoczenia, minimalny
zarobek odcina stopniowo nauczycieli od świata, z którego wyszli.
Mówca rzuca projekt tworzenia przy bibljotece Polskiej
Macierzy Szkolnej w Równem małych bibljotek wędrownych, zło-
żonych z nowości beletrystycznych i paru książek treści poważ-
niejszej, kursujących między nauczycielstwem szkół powszechnych
Macierzy. W końcu P. Prezes Krzyżanowski odczytał dezyderaty
szkół do Kół Opiekuńczych.
Delegaci Kół Opiekuńczych podziękowali Panu Prezeso
i
Władysławowi Sołtanowi za zwołanie zebrania i prosili o rozesła-
nie do Zarządów Kół, których są przedstawicielami, protokułu
z odbytego posiedzenia.
KOŁA OPIEKUŃCZE P. M. S.
. 1. Chełm
2. Góra Kalwarja
- Szkoła P owszechna w Piastowie pod
Ołyką
Szkoła Powszechna w Ołyczce, po-
wiat Łucki, poczta Derażne, Leśnic-
two Ołyczka.
<""'
.
,
/s0005_0001.djvu
.
8 9 .
3. Grodzisk Mazowiecki- Szkoła Powszechna w Piasecznie, po- SZKOŁY POWSZECHNE.
wiat Kowelski.
4. jadów - Szkoła Powszechna w Peres tańcu. Woj. W ołyń_kie.
powiat Sarneński. Powiat Ł u c k i. Ilość dzieci
5. Jabłonna - Szkoła Powszechna w Humiennikach, , I. Szkoła powszechna I. Stawywróż 27
powiat Łucki. 2. 2. Katarzynówka 42
6 Kobyłka ... - Szkoła Powszechna Podryżu, " "
w po- I I 3. 3. Serniki 70
wiat Kowelski, p. Mielnica. " "
4. " 4. Komorówka 19
7. Otwock - Szkoła Powszechna w Wielicku, po- 5. 5. Banasówka 43
wiat Kowelski. 6. 6. Omelnik Duży 60
"
8. Płońsk - Szkoła Powszechna w Czeremszance, 7. 7. Ołyczka 22
powiat Kowelski, p. Siedliszcze. 8. 8. Humienniki 50
9. Pruszków - Szkoła Powszechna w Stawywróżu,
powiat Łucki. Powiat Kowelski
10 Piaseczno Szkoła Powszechna w Op to wie, po- 9. 9. Wielick 38
wiat Sarneński. " "
10. " 10. Podryże 37
11. Radzymin - Szkoła Powszechna w Dąbrowie, po- 11. II. Piaseczno 27
"
wiat Kostopolski.
12. Sosnowiec Okr. - Szkoła Powszechna w joachimówce, Powiat Kostopolski
.
powiat Kowelski, p. Turzysk. *
13. Sochaczew - Przedszkole i bibljoteka Koła P.M.S. 12. " 12. Mielnikowo -40 (
w Korcu, powiat Rówieński. 13. " " 13. Dolna Dąbrowa 21
14. W ołomin - Szkoła Powszechna w janówce, po-
wiat Kowelski, p. Maciejów. Powiat S a r n e ń ski.
15. Warszawa Koło- Szkoła Zawodowa i bibljoteka Koła 14. 14. Perestanięc 23
" "
im. Stanisława Wys- P.M.S. w Ostrogu, powiat Zdołbu- , ! ł 5. 15. Optowa 32
piańskiego nowski. I "
l
16. Warszawa - Koło- Szkoła Powszechna w Mielnikowie. lJ Powiat W ł o d z i m i e r ski.
Dyrektorów i Przeło- gm. Stydeń Wielki, powiat Kostopol
żonych Prywatnych ski p. Osowa. 16. " 16. Janówka 27
Gimnazjów Męskich
,i Zeńskich. Powiat Z d o ł b u n o w ski.
17. Zyrardów - Szkoła Powszechna w Baranówce, po- 17. Baranówka 48 626
wiat Zdołbunowski. 17. "
"
,
,
/s0006_0001.djvu
.. ,
- 10 - - 11 -
Woj. Poleskie. Woj. Nowogródzkie.
Powiat B r z e ski. Ilość dzieci Powiat B a r a n o w i ck i. Ilość dzieci
18. Szkoła powszechna l. Pokory 42 38. Szkoła powszechna l. Budy gm. Niedz. 94
19. " l. Leszna 69 39. " 2. Rogoźnica ,58
20. " " 3. T erpiłowicze 36 40 " 3. Grudy 58
21. " " 4. Zaoście 62 41. " " 4. Ciechniewicze 45 25So
22. " 5. Nosichowicze 59
23. " " 6. Sucharewicze 36
Woj. Białostockie.
Powiat D r o h i c z y ń ski. P o w i a"t G r o d z i e ń ski.
24. " 7. Paulinowo 31 42. l. Chomąty 30
" "
25. " " 8. Bałandycze 4& 43. " 2. Kajeniowce 46
"
44. " " 3. Kaszety 22
Powiat K o b r y ń ski. 45. 4. Kowalicze 33
"
26. " 9. Młynek 35 46. " " 5. Kozakowce 41
27. " 10. Kobryń 19- 47. " " 6. Łoknie 43
48 " 7. Odła 38
Powiat P r u ż a ń ski. 49. " 9. Puzewicze 47
28. , 11. Podosie 80 50. " " 9. Rydziele 42
" ..
51. " " .10. Starzyny 46
Powiat P i ń ski. 52. .' 11. Starzyńce 40
" "
29. 12. T argoszyce 4(} 53. 12. Wierchdubie 14
..
30. 13. Słajki 42 54. 13. Wierchpole 44
" 55. 14. Zarybicze 43
31. 14. Saczkowice 66
" " 56. 15. lylicze 33 562'
32. 15 T araż 22 .. "
"
33. 16. Piaski 34- 2289
Powiat I w a c e w i ck i. W oj
wództwo Wileńskie.
34. 17. Hoszcza 21 Powiat P o s t a w ski.
"
35. 18. Dąbrówka Kob. 26. 57. " l. Bałasze poczta Kobylnik
" " SB. . 2. Łajków Paraf janów
" " "
Powiat S t o I i ń ski. 59. " 3. Kiczyno " Gródek klMoł.
.. 60. 4. Kuczkuny Raków
36. 19. Cmień II 34 " " "
" " 61. 5. Zahorce Radoszkowice:
37. 20. Mogilno 46 54& " " "
" " 62. 6. Wiązowiec Chorzów
" " "
/s0007_0001.djvu
'..
12 -
p o w i a t O s z m i a ń ski.
63.
64.
65.
poczta Boruny
Szkoła powszechna
7.
8.
9.
Kopcewicze
Bijusiszki
Szudojnie
"
"
"
Dziewieniszki
"
p o w i a t Ś w i ę c i a ń ski.
66.
67.
68.
69.
10. Miła
11. Petrykany
13. Purwiniszki
13. Rymki
Komaje
Dukszty
Orniany
N. Święciany
"
"
"
"
"
"
"
"
--
p o w i a t W i ł e ń s k o - T r o c k i.
70.
14. Astyki
Mejszagoła
"
"
p o w i a t \V o ł o ż y ń ski.
71.
15. Kamien. Sło-
boda
16. VVeIeszczaka
Bakszty
"
"
"
"
"
Juraciszki
72.
"
".
OGÓLNE ZESTAWIENIE DZIAŁALNOŚCI
PO LSKIEj MACIERZY 5ZK,OLNEj
.
Polska Maci,erz Szkolna działa na obszarze województw
środkowych i wschodnich i ma na celu prowadzenie szkolnictwa
i krzewienie oświaty. Bezpośrednią pracę organizacyjną prowadzll,
i odpowiedzialność za zakłady i instytucje ponoszą Koła Polskiej
Macierzy Szkolnej. Zarząd Główny Polskiej Macierzy Szkolnej
(Warsza
a, Krakowskie Przedmieście Nr. 7. Telef. 692-23) wyko-
nuje nadzór nad działalnością Kół, których pracę ilustruje nastę-
pUJące zestawienie:
/
J
- "
I.IJ
Z
I.IJ
OlI
CN
o
a.
!}j;!łO!tq!g
P;!!ZP ł
OlI
...
c
...-
...:0
CLI"':
_N
a....
c'"
N
o
a.
AUOJlPO
N
Q)
N
...
C.
...c:
u
....
I:
o
N
'"O
lIS
o
..
C.
ASJng
: 11
.M9!UZJn ;>
OlI
-
w
qJA.M0p0.Mez
ł9}jZS
qJ!UP;!J
ł9}jZS
l{JAuqJ;!Zs,.,\od
ł9}jZS
c
o
...:
N
'"
.
u
E
»
....
UJ
I:
.-
II
...
.!:!
c
...
al
..
C
.M9}j uo ł ZJ
;>
OlI
;!J!H;!IA\S
;:!!UI;:!łAz:)
E-
N
1150
.-0
:E
c.:
O
ł9)! eqZJ!"l
'0
'"O
lIS
....
lIS
N
o
'UJ
ZO
UJZ
o:::...J
iJ-)<
E-
-=x:
N
O
13 -
00 -
o
- 00
00 00 o
ci N
Ó
m
00
00 00
m W 00 4
C:)
6
8
::
........-I m
-
m
m
m
_
m 4
O Ó O!i r-. ci o) o>
"" "" CO O>
O 00
O'a \D l'f"'I _ CO f"'-. O
m '-O ("'-.. tO
C'\
C\C\1'ł"""i11_
G"1C\1
_C'I')r---.
.... .D
:::: a:
..". -
r-. r-.
..". ""
00 00 CO
O> _
O "" ..". r-.
-
-
..-<
m 00
O
- 00
_
tO
C'\ C'I') 00
_ _
\D
O
C'I') - O
S
In -
C\1
C'I') \D
C\1
4 4
_
m
O'a
\D
..-< - ..-<
lo
m m
f'-..,('-..rr\D
\D
m ..;j'I
\D
['-.. f'f')
m Lf) _ m
I oD
I ..-< m
\O 00
........ I
C\Jm
CV)oo
..". ..".
O O>
- 9'
:!
........ -"1" CJ ('I')
..-<..-< ..-<
m "'"
..".
--'1" OJ
- -
""
r-. ..".
m
O>
I m "" m - "" I "" I
I _..-< I I
..-<
........
O O
O
00 tO C'I')
- m
C\J \D ['-.. m ('-.. C\1
m \D
C\1
m
_ ........ _ m
00
00
"" "" .... r-.
..-<
CI)
CI) CI) :;;
"'
:;;
CI)
CI)
u
:;;
ctI
.
.B bJ)0- U}
tno
.
;;
Oj
o
:2:3j2iZÓ:
O 00
00
m m m
4
O
q
m
....
""
O
....
Q.1
on
oD
00
00
..".
00
0\
""
O>
4'
m
""
r-.
m
O
"'"
m
4'
r-.
r-.
m
C1
1 00
-
4'
00
c-J
on
..".
4'
00
r-.
4'
m
-
-
on
r-.
00
on
......
c-J
O>
....
4'
4'
Q.1
jJ>
/s0008_0001.djvu
14 -
ZEST A WIENIE CYFROWE
PRAC P. M. S. W \VOJEWÓDZTWACH WSCHODNICH
Województwa
Rodzaj Ogółem
lub forma pracy Woły"skle Poleskie Nowogr6dzkle
.
Kół P. M. S. (ośrodków
. 75
miejskich) . . . 44 18 13
Czytelń-Świetlic P.M.S.
(eśrodków wiejskich). 146 27 53 226
Szkół zawodowych . 8 8 3 19
Szkół powszechnych 14 19 I 34
Młodzieży w szkołach 1244 1463 \ 221 3028
-
Burs i ochron . 16 3 4 23
Młodzieży w bunach i
ochronach . . . 336 74 66 476
Bibljotek . 164 74 .. 97 335
.
.
Ilość książek . . . 74123 20117 21217 115457
Wykładów oświatowo . 276 141 3 420
. -
Liczba kursów dla do-
.. 18 12 30
rosłych . -
. .
..
\
ftvd
w MokP1-<1 I"7-Ut "'
. CJk
Oc .t
t/
U 2P
ttL JLll1
'
-xa
t:-.(,t, "1-«1 '}HH t
i::Jfr.lwL. 7'
1UVL
"..>!,"
a 0Mf
L
,i.t 0'
'
t
1
"»Ule. r
't l 'UVJuq
k
w
,
Uk»łr
1
(, r>k.l. r 1
G,
FA«?-Uf-lU 11
tW1
." ,_
1
wv__"
Ą
k't
Ja tj'Jt J.u
};
'W
(,
"lIj
i -d
'
c 'W(w
tryJ,Vt
f
.
:
Lk
om, Ca
4
£
Jtvru
- QuW
&
? M
.
./dna
1? 10
.
rJfvrw./",
jjj,'AAL
'.. ,/A/Wf Wf,;
M4J
1km
'f
Obp
(Tu naat,puje dalazy cilllr podpiaów dziatwy)
/s0009_0001.djvu
DZIECI SZKÓt KRESOWYCH MACIERZY
PROSZĄ SWYCH RÓWIEŚNIKÓW O POMOCE 'S
KOLNE.
Niezbędne są: metry, globusy, cyrkiel drewniany duży.
ekierki, kątomierze, abecadło ruchome, liczydła, mapy Polski.
decymetr sześcienny, litr, termometr, komplet odwaźników.
waga, magnes, piaskownica, kilkanaście kałamarzy (grzyb-
ków), linja du
, kreda do pisania (biała i kredki kolorowe).
plastelina. gry dziecięce, ksiąźki do nabożeństwa, obrazy hi-
storyczne dla oddziałów (lII i IV (Bitwa po Racławicami.
Grunwald, Cud nad Wisłą i t. d.), obraży do pogadanek
dla oddziału I
go i obrazy do pogadanek przyrodniczych wo
góle, obrazy do historji św" tablica mnożenia na tekturce.
igły do szycia, nożyczki, naparstki, bawełniczka biała i kolo
rowa, krzyż na ścianę, portrety i obrazy postaci historycz-
nych i przedstawicieli państwa polskiego, ołówki, obsadki.
zeszyty i inne pomoce naukowe.
,.
*
*
*
Ofiary prosimy przesyłać do biura Zarządu Gł6wnego
Polskiej Macierzy. Szkolnej Warszawa, Krak.-Przedm. 7,
lub według uznania do Wołyiiskiego Zarządu Wojew6dzkiego
Polskiej Macierz9 .Szkoinej w Lucku, 24 Pułku Piechoty
IIIr. 12, Poleskiego Zarządu Wojew6dzkiego Polskiej Ma-
cierzy Szkolnej w Brześciu nad Bugiem, ul. Zygmuntow-
ska 51 m. 4. Zarządu Okręgowego P. M. S. w Barano-
wiczach, ul. Senatorska 121 lub Wileiiskiego Zarządu
P. M. S. w Wilnie, ul. Wilefls
ą 2.3.
Redaktor: Józef Stemler.
Wydawca: Józef Śwleiyński.
\
Adres Redakcji i Administracji: Warszawa. Krakowskie-Przedmieście 7 m..lj
Druk. Tow. Polskiej Macierzy Szkolnej Warszawa, Elektoralna 18.
"